Voor bijna alles waarbij enige wildgroei ontstaat, komt op een bepaald moment een groep deskundigen bij elkaar om een standaard samen te stellen die orde in de materie aanbrengt. Met name in EU-verband ontstaan zo vele normen en richtlijnen op uiteenlopende gebieden, variërend van stopcontacten tot komkommerafmetingen.
Meestal best handig – u wilt zich op vakantie immers ook graag elektrisch scheren - maar soms voor delen van de EU wat ver gezocht. Veel organisaties zijn bezig met normen maken, van nationaal tot wereldwijd en met hun werkterrein van algemeen tot heel specifiek. Denk voor de industrie bijvoorbeeld aan ISA, IEC, ISO, CEN, ANSI, DIN en NEN.
Oude eenheden
Voor technische grootheden hebben we als standaard het SI-eenhedenstelsel. Hoewel dat internationaal niet overal evenveel ingang heeft gevonden, weten we in Nederland niet meer beter. Niemand denkt nog aan oude eenheden als voeten of duimen, een enkel specifiek gebied zoals pijpdiameters daargelaten. Maar… we kennen daarop één uitzondering: de pk ofwel paardenkracht. U weet wel: het vermogen dat nodig is om in 1 seconde een last van 75 kg een meter op te hijsen. Het is dus niet eens een kracht, maar een vermogen.
Omrekenen
Al in 1978 werd in Nederland het SI-eenhedenstelsel verplicht voor zakelijke doeleinden en onderwijs. We zouden vermogens gaan uitdrukken in kW en momenten (koppels) in Nm. In de autowereld heeft dat koppel in Nm het gehaald, maar de motorvermogens worden nog altijd op grote schaal aangeduid in pk’s, soms met de kW’s tussen haakjes erachter.
Het argument was altijd dat de pk zo ingeburgerd was en het zo moeilijk omrekenen was naar kW: moest je nou vermenigvuldigen met 3/4 of juist met 4/3? Dat snijdt natuurlijk geen hout. Als iedereen vanaf 1978 gewoon overgestapt was, hadden de jongere generaties van nu niets anders gekend dan de kW. Met de euro is het prima gelukt, want zelfs de meest verstokte gulden-diehard van weleer heeft het al jaren geleden opgegeven om prijzen terug te rekenen naar guldens. Waarom dan na ruim vier decennia nog steeds die pk?
Netwerken
In de industrie verloopt standaardiseren ook niet altijd voorspoedig. Neem bijvoorbeeld industriële netwerken, waarin het met standaarden voor Ethernet en veldbussen ook niet zo wilde vlotten. Zolang zo’n standaard ontbreekt, gaat dat ten koste van uitwisselbaarheid en combinatiemogelijkheden. Hopelijk blijft het debacle met de kilowatt in autoland een uitzondering.